Psikoonkoloji, kanser hastalarının ve yakınlarının yaşadığı psikolojik zorluklara odaklanan özel bir alandır. Tanı anı, tedavi süreci, fiziksel değişimler ve yaşamla ilgili belirsizlikler; bireyin ruhsal dayanıklılığını zorlayabilir. Bu noktada psikoonkolojik destek, hem hastaların hem de aile bireylerinin süreci daha sağlıklı yönetmesini sağlar.

Kanserle mücadele ederken ortaya çıkabilecek depresyon, kaygı, öfke, suçluluk duyguları ya da tükenmişlik gibi durumların ihmal edilmemesi gerekir. Psikoonkoloji uzmanları, bu süreci duygusal anlamda dengeleyebilmek için bireysel terapi, aile danışmanlığı ve gerektiğinde grup terapileri sunabilir.

Ayrıca tedavi motivasyonunun artması, yaşam kalitesinin korunması ve tedaviye uyumun sağlanması açısından psikoonkolojik desteğin önemi büyüktür. Psikoloji ve psikiyatri uzmanlarıyla birlikte çalışan bu alan, kanser tedavisinin önemli bir parçası hâline gelmiştir.

Kişiden kişiye değişiklik gösterse de kanser tanısı sonrası hastada ortaya çıkabilecek tepkiler şunlardır:

• Şok geçirme ve inanmama (inkar)
• Kızgınlık ve isyan (“Neden ben?”, “Neden benim çocuğum?” gibi)
• Yok olma tehdidi, kayıp algısı, ayrılık ve ölüm düşünceleri
• Yaşanılan yeni gerçekliğin yarattığı kaygı, panik ve çaresizlik duyguları

Kanser tanısı sonrası psikolojik destek ihtiyacını belirleyen durumlar

• Uyuma yönelik duygudurum değişiklikleriyle baş edememe
• Tedavi seçenekleri ve tedavi süreciyle ilgili endişe, korku ve beklentiler
• Hastalığı ve tedaviyi reddetme
• Aile içi dengelerin ve ilişkilerin bozulması
• Sosyal desteğin yetersizliği
• Ağrıların kontrol altına alınamaması
• Depresyon
• Her zamanki işlere karşı ilgi ve zevk kaybı
• Sıkıntı, bunaltı, halsizlik
• Ağlama, karamsarlık duyguları
• Uyku bozuklukları
• İştahın artması/azalması
• Aşırı sinirlilik
• Unutkanlık / konsantrasyon güçlüğü
• Gerginlik, huzursuzluk
• İçe kapanma
• Ölüm korkusu
• İntihar düşüncesi / girişimi
• Anksiyete bozukluğu
• Huzursuzluk, gerginlik, endişe, kaygı, korku, irritabilite
• Sabırsızlık, sıkıntı, uykuya dalamama, yerinde duramama, konsantrasyon güçlüğü
• Kendini patlayacakmış gibi hissetme
• Delirecekmiş gibi olma
• Kontrolünü yitirme
• Uyku sorunları